Yenidoğan sarılığında fayda sağlayan 3 önemli öneri

Yeni doğan bebeklerin en az üçte ikisi ömrünün birinci haftalarında sarılık sorunu yaşayabiliyor. Yenidoğan sarılığı çoğunlukla olağan fizyolojik bir durum olarak kabul ediliyor. Çoklukla süreksiz bir durum olmakla birlikte, yenidoğanların bir kısmında beyin hasarı oluşturabilecek seviyelere erişebiliyor. Vaktinde teşhis konup tedavi edilmeyen yüksek bilirubin seviyelerinin yol açacağı bilirubin ensefalopatisi ve sonrasında kernikterus ismi verilen önemli nörolojik bozukluklara neden olabiliyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Orhan Köksal, çocuklarda oluşabilecek olan yenidoğan sarılığı ile ilgili bilgi verdi. 

Yenidoğan sarılığını erken periyotta fark etmek önemli

Kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla bilirubin denilen bir unsur meydana gelmektedir.  Yenidoğan kırmızı kan hücrelerinin kırılgan olması nedeni ile kırmızı kan hücreleri daha kolay parçalanıp, daha fazla bilirubin oluşturmaktadır. Olağanda oluşan bilirubin karaciğerde dönüştürülerek bağırsaklardan atılmaktadır. Yenidoğan bebeklerin karaciğerleri tam olgunlaşmadığından bu dönüşüm ve atılım yetersiz olmaktadır. Kanda armış bilirubin cilt renginin sararmasına neden olmaktadır. Bu durum yenidoğan sarılığına yol açmaktadır. Doğumdan sonraki süreçte birinci 4 gün içinde oluşan yenidoğan sarılığında denetim ve müşahede sağlanmalıdır. 

Bebeklerdeki bilirubin düzeyine dikkat! 

Normal erişkinlerde kan beyin bariyeri geliştiğinden bilirubin beyefendisine geçememektedir. Lakin vaktinde doğan bebeklerde birinci 10 gün, erken doğan bebeklerde daha uzun bir mühlet kan beyin bariyeri tam oluşmadığından muhakkak bir kıymetinin üzerindeki bilirubin seviyeleri beyefendisine yerleşip bilirubin ensefalopatisi ve sonrasında kernikterus ismi verilen önemli nörolojik sekellere neden olabilmektedir. Yaşamın birinci haftasında bilhassa birinci günlerinde gövdede kol ve bacaklarda bilhassa topuk altı cildinde sarılık varsa ve bebekte çok uykuya meyilli ise tabibe başvurmak gerekmektedir. Kanda artmış bilirubin birinci başta göz bebeklerinde; bilirubin düzeylerindeki artışlarla birlikte sonra yüz ve boyun ve daha sonrasında kollarda ve bacak cildinde kendini göstermektedir. Eksik beslenme bilirubinin yükselmesinde kolaylaştırıcı bir faktördür. Başka bir deyişle yetersiz beslenen bebeklerde daha fazla görülmektedir. Lakin sarılık tek beslenme ile bağlantılı değildir. Bilirubin muhakkak bir seviyenin üzerine çıktığında fototerapi vererek düşürmek gerekmektedir. Fototerapinin barsak hareketlerini artırması, kaka renginde değişiklik, bedende kızarıklık üzere süreksiz birkaç değerli olmayan yan tesirleri dışında manalı ve kıymetli bir yan tesiri bulunmamaktadır.

Yenidoğan sarılığı hakkında 3 değerli nokta

1. Sarılık nedeni olan bilirubinin bedende atılım yolu bağırsaklar ve böbreklerdir. Bebeğin kâfi sıvı ve besin alımı böbreklerin ve bağırsakların en âlâ formda çalışmasını sağlayacaktır. Seçilecek mucize besin anne sütüdür. Anne sütü ile beslenme bebeğinizin sıvı ve besin gereksinimini istikrarlı bir formda karşılayacaktır
2. Yenidoğanın beslenmesi çok değerli olmakla bir arada yenidoğan sarılığı tek beslenmeyle alakalı değildir.  Başta RH ya da AB0 uyumsuzluğu üzere risk faktörleri olmak üzere tüm bebekler 2. -5. kritik günleri başta olmak üzere birinci 10 gün süratli sararma açısından yakından izlenmelidir. Yani çok sarılığı tanıyabilme kıymetlidir. Kol ve bacaklarda bilhassa topuk altı cildinde basmakla sarılık var ve bebekte çok uykuya meyilli ise bilirubin kıymetlerine bakmak çok değer arz etmektedir. 
3. Eğer belli kritik düzeylerin üzerinde ise bilirubin pahasını daha da artırmamak ve düşürmek için fototerapiden kaçınmamak gerekir.  Sarılıkların büyük çoğunluğu fototerapi ile düşmektedir. Fakat nadiren kan değişimi,  RH ya da AB0 uygunsuzluklarında İntravenöz İmmünglobulin(İVIG) yaptırmak gerekebilmektedir.  

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı